10 czerwca 2022 astrominarium w Dużej Sali Wykładowej w OA UJ wygłosiła prof. Agnieszka Pollo. Nosiło ono tytuł “Galaktyki, struktura wielkoskalowa Wszechświata i nowe wielkie przeglądy nieba”.

Abstrakt: Wedle dzisiejszego “standardowego” modelu kosmologicznego nasz Wszechświat zdominowany jest przez “ciemny sektor” - wypełniony ciemną materią, rozpychany przez ciemną energię. Znajoma materia barionowa to zaledwie ok. 5% bilansu materii i energii Wszechświata. A jednak to właśnie obserwacje materii barionowej - a ściślej, jej części uwięzionej w galaktykach - służą nam jako podstawowe źródło o Wszechświecie i jego strukturze wielkoskalowej. Ale i galaktyki różnią się od siebie zarówno wyglądem, jak i własnościami… i położeniem w strukturze wielkoskalowej. Jak wyglądała na przestrzeni 13 mld lat złożona gra pomiędzy ewoluującymi galaktykami a ich otoczeniem, która doprowadziła do uformowania się dzisiejszych typów galaktyk? Jak wpływa ona na to, jak “odczytujemy” strukturę wielkoskalową z przeglądów nieba? Dopiero od stosunkowo niedawna mamy do dyspozycji przeglądy wystarczająco duże i zarazem głębokie, żeby zbliżyć się do odpowiedzi na to pytanie. Ale w najbliższych latach powstaną kolejne, znacznie większe i głębsze - np. LSST czy Euclid. Zmiana jest nie tylko ilościowa, ale i jakościowa - zaczynają się już pojawiać astronomiczne “wielkie dane”, których nie da się już przeanalizować tradycyjnymi metodami. Potrzebujemy nowych, znacznie bardziej zautomatyzowanych metod - ale jednocześnie solidnej wiedzy o tym, jak ich używać i co te metody mogą, a czego nie mogą nam zapewnić. A stąd już tylko krok do nowych odkryć, trochę spodziewanych i całkiem niespodziewanych.

Po seminarium odbyło się Walne Spotkanie Koła, w obu wydarzeniach wzięło udział ponad 20 osób. Wybraliśmy nowy zarząd na nadchodzący rok akademicki, a mijający zakończyliśmy tradycyjnym grillem.